Przewlekła obturacyjna choroba płuc – przyczyny i rozpoznanie

W przypadku przewlekłego zapalenia oskrzeli mogą nastąpić poważne powikłania. Wraz z rozedmą płuc komplikacja w postaci przewlekłej obturacyjnej choroby płuc jest często spotykaną przypadłością. Grupą osób o podwyższonym stopniu ryzyka są nałogowi palacze, w przypadku których tytoń prowadzi do upośledzenia funkcji oskrzeli, a obturacyjna choroba płuc o charakterze przewlekłym upośledza funkcję drożności oskrzeli. Objawy dla tej choroby mogą być charakterystyczne dla rozedmy płuc bądź też przewlekłego zapalenia oskrzeli. Przewlekła obturacyjna choroba płuc należy do najczęstszych schorzeń układu oddechowego. Nawet w Polsce liczba chorych wynosi ponad 1,5 miliona, a zapadają na nią tak samo często zarówno mężczyźni, jak i kobiety.

Przyczyny powstania choroby obturacyjnej płuc

Wśród głównych przyczyn przewlekłej obturacyjnej choroby płuc na czoło wysuwa się palenie tytoniu. Bierne palenie oraz obecność w środowisku o wysokim zanieczyszczeniu i pyleniu również sprzyja rozwojowi choroby. Za rozwój choroby w mniejszym stopniu są natomiast odpowiedzialne infekcje bakteryjne czy też wirusowe takie jak Moraxella catarrhalis, Streptococcus pneumoniae czy Haemophilus influenzae. Daleką pozycję w statystykach zajmuje natomiast uwarunkowanie genetyczne, częste zakażenie układu oddechowego, nieswoista nadreaktywność oskrzeli, niewielka masa ciała przy urodzeniu. Rozwój choroby następuje przez wiele lat, a często towarzyszą mu przewlekły kaszel oraz odkrztuszanie charakterystyczne wydzieliny. Nie zawsze jednak stanowią one jednoznaczny objaw przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, stanowią one raczej objaw towarzyszący, charakterystyczny również dla innych schorzeń układu oddechowego.

Rozpoznanie choroby i grupy ryzyka

W początkowym stadium choroby przewlekła obturacyjna choroba płuc może być praktycznie niezauważalna. Często natomiast osoba chora skarży się na dolegliwości charakterystyczne dla przewlekłego zapalenia oskrzeli, któremu towarzyszy przewlekły kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny, bóle mięśniowe, wysoka temperatura ciała, a także zmiany chorobowe w oskrzelach oraz duszność. Objawy natomiast mogą przypominać również zaawansowaną rozedmę płuc, gdzie podczas badania można zauważyć zmniejszoną ruchomość oddechową przepony, dłuższy czas oddechu i ściszony szmer pęcherzykowy. Częstym objawem jest także wykorzystywanie dodatkowych mięśni przy oddychaniu, zaciąganie mięśni międzyżebrowych podczas wdechu oraz obniżenie masy ciała, co jest szczególnie niebezpieczne (nawet dla życia).

Osoby palące należą do największej grupy ryzyka zachorowania na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Szacuje się, że schorzenie to występuje jedynie u 10 procent osób, które nie mają do czynienia z papierosami (najczęściej w tej grupie są kobiety). Badaniem decydującym o stwierdzeniu choroby jest spirometria, zdjęcie rentgenowskie natomiast powinno wykazać obniżenie oraz poziome ustawienie przepony. Zauważa się także poszerzenie tętnic płucnych oraz zwiększenie przejrzystości samych płuc. Podczas morfologii powinno zostać wykazane podwyższenie liczby erytrocytów w krwi (często wykonuje się również gazometrię krwi tętniczej oraz pulsoksymetrię).

Pomocny w diagnozie może się okazać powiew plwociny, gdyż może on wskazywać na przyczynę zaostrzenia się objawów, co może być spowodowane przez infekcję bakteryjną. Jest to również bardzo pomocne przy doborze odpowiedniej terapii leczniczej. Ważna jest ostateczna diagnoza oraz różnicowanie z takimi chorobami jak gruźlica, zrostowe zapalenie oskrzelików, astma, rozstrzenie płuc oraz zastoinowa niewydolność serca. Nieprawidłowości w postaci serca płucnego (rozstrzeń lub przerost mięśnia prawej komory) wykaże również EKG oraz echo serca (echokardiografia).