Chirurgia bariatryczna i jej zastosowanie w leczeniu otyłości

Czasem, mimo stosowania diety, farmakoterapii i podjęcia przez pacjenta aktywności fizycznej, leczenie otyłości nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Wówczas z pomocą przychodzi chirurgia bariatryczna, czyli dział chirurgii zajmujący się leczeniem skrajnych przypadków otyłości. Operacje bariatryczne stanowią najskuteczniejsze rozwiązanie patologicznej otyłości.

Otyłość jest pandemią czasów, w jakich żyjemy. O ile w latach 80. XX wieku problem dotyczył około 5% mężczyzn i 8% kobiet, o tyle na początku XXI wieku zaobserwowaliśmy już znaczną tendencję zwyżkową. W roku 2008 zdiagnozowano otyłość u 10% mężczyzn i 14% kobiet. W ciągu 20 lat liczba osób otyłych wzrosła aż dwukrotnie.

Pod pojęciem otyłości rozumiemy schorzenie, w przebiegu którego dochodzi do nadmiernego gromadzenia się tkanki tłuszczowej, jakiej ilość znacznie przekracza zapotrzebowanie i możliwości adaptacyjne organizmu. Przez wiele lat tłumaczono otyłość „urodą”, jednak współcześnie wiemy, że otyłość jest chorobą, którą należy leczyć. Osoby otyły są bardziej narażone na rozwój groźnych dla życia i zdrowia schorzeń (m.in. nadciśnienia tętniczego).

Czym jest chirurgia bariatryczna?

Istnieje wiele metod leczenia otyłości, które można podzielić na zachowawcze oraz operacyjne. Chirurgia bariatryczna jest rozwiązaniem dla wszystkich tych, których zawiodło leczenie zachowawcze. Sama koncepcja leczenia otyłości metodami operacyjnymi narodziła się w latach 50. XX wieku w wyniku obserwacji osób po zabiegach rozległych resekcji żołądka i jelit. Otóż okazało się, iż w skutek przebytych operacji, masa ciała pacjenta ulegała znacznemu spadkowi. Tak właśnie narodziła się chirurgia bariatryczna, która w ciągu minionych dekad przeżyła ogromny rozkwit. Pierwsze zabiegi z zakresu chirurgii bariatrycznej, jakie przeprowadzono, polegały na zespoleniu jelita czczego i krętego, dzięki czemu udawało się osiągnąć skrócenie pasażu jelita. Ta metoda w ciągu lat ulegała wielu modyfikacjom, jednak charakteryzowała się licznymi skutkami ubocznymi. Wówczas opracowano drugą grupę zabiegów bariatrycznych – operacje restrykcyjne, które polegały na zmniejszeniu objętości żołądka.

Obecnie wykonuje się operacje gastroplastyczne oraz restrykcyjne. Najczęściej zabiegi przeprowadza się metodą laparoskopową, co pozwoliło znacznie zmniejszyć inwazyjność zabiegów chirurgii bariatrycznej. Laparoskopia przynosi wiele korzyści, m.in. krótszy okres rekonwalescencji po zabiegu, lżejszy przebieg pooperacyjny oraz szybsza rehabilitacja. Nie bez znaczenia pozostaje również efekt estetyczny – po zabiegu przeprowadzonym metodą laparoskopową nie pozostaje rozległa blizna, jak to ma miejsce w przypadku klasycznych operacji, które również się współcześnie wykonuje, jeśli u chorego nie istnieje możliwość wykorzystania laparoskopu (więcej o leczeniu otyłości balonem żołądkowym przeczytasz TUTAJ.

Wskazania do operacyjnego leczenia otyłości

Chirurgia bariatryczna zajmuje się leczeniem skrajnych postaci otyłości. Należy pamiętać, iż operacja bariatryczna jest najskuteczniejszą metodą leczenia otyłości, jednak i najbardziej inwazyjną i ingerującą w ludzki organizm, dlatego proponuje się je pacjentom, którzy podjęli bezskuteczne próby leczenia zachowawczego. Wskazaniem do operacyjnego leczenia otyłości jest wskaźnik masy ciała (BMI) powyżej 40 kg/m2 ciała. Operacje bariatrycze wykonuje się również u osób ze wskaźnikiem poniżej 40 kg/m2 i powyżej 35 kg/m2, jeśli otyłości towarzyszą tzw. choroby współistniejące, np. cukrzyca czy nadciśnienie. Ponadto chirurgia bariatryczna jest rozwiązaniem dla pacjentów po nieudanym leczeniu zachowawczym lub osób, u których dieta czy farmakoterapia przyniosły oczekiwane rezultaty, jednak nastąpił ponowy wzrost masy ciała.

Efektem leczenia jest długotrwały spadek wagi, dzięki czemu poprawia się jakość i komfort życia chorego. Pacjent po operacji musi zastosować się do nowych wymagań w zakresie ograniczenia spożywania pokarmów oraz wdrożyć w życie zalecenia pooperacyjne, wśród których znajdują się m.in. suplementacje preparatów wielowitaminowych oraz mikro- i makro elementów, zmniejszenie wielkości posiłków czy powolne przeżuwanie pokarmów.